علل خشکی دهان

علل خشکی دهان چیست؟

  • دکتر وحیده درتاج • جراح و متخصص گوش و حلق و بینی

[lwptoc]

هنگامی که غدد بزاقی ، بزاق كافی برای مرطوب نگه داشتن دهان تولید نکنند یا تولید بزاق کاملا متوقف شود ، خشکی دهان اتفاق می افتد .

علل شایع خشکی دهان شامل موارد زیر است :

  •  داروها ، مانند آنتی هیستامین ها ، ضد احتقانها و برخی از داروهایی که برای درمان فشار خون ، اضطراب ، افسردگی ، درد ، بیماری قلبی ، آسم يا سایر بیماری های تنفسی و صرع استفاده میشوند.
  •  كم آبی ( دهیدراسیون ) پرتودرمانی سر و گردن که میتواند به غدد بزاقی آسیب برساند.
  •  شیمی درمانی که می تواند بر تولید بزاق تأثیر بگذارد آسيب به رشته های عصبی مربوط به تولید بزاق.
  • بیماری هایی مانند سندرم شوگرن ، دیابت ، HIV / AIDS پارکینسون ، فیبروز کیستیک یا آلزایمر.
  •   برداشتن غدد بزاقی به دلیل عفونت یا تومور مصرف دخانیات
  • نوشیدن الکل
  •  مصرف مواد مانند ماری جوانا يا مت آمفتامین
خشکی دهان

از علائم دیگر می توان به موارد زیر اشاره کرد :

  • ترک خوردن لبها
  • زبان خشک ، زبر یا دردناک
  • از دست دادن حس چشایی
  • گلو درد 
  • احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن در دهان
  • احساس تشنگی
  • مشكل / سختی در صحبت کردن
  • مشكل / سختی در جویدن و بلعیدن

کاهش بزاق در دهان باعث افزايش باکتری های تولیدکننده ی اسید میشود که می تواند به موارد زیر منجر شود :

  • بوی بد دهان
  • افزایش پوسیدگی دندان و بیماری لثه
  • افزایش خطر عفونت قارچی دهان ( برفک )
  • زخم یا عفونت دهان

خشکی دهان هنگامی رخ میدهد که بزاق كافی تولید نشود و در نتیجه منجر به خشکی و احساس ناخوشایند در دهان شود . خشکی مداوم دهان ممكن است نشانه ی بیماری باشد . همچنین میتواند منجر به بروز مشکلاتی برای دهان و دندان شود .

نکات قابل توجه!

نکات قابل توجه بزاق در تجزيه و بلع مواد غذایی کمک و از دندانها در برابر پوسیدگی محافظت می کند . کمبود بزاق باعث ایجاد احساس چسبندگی و خشکی در دهان و گلو می شود . همچنين بزاق ممکن است غلیظ يا چسبناک شود .

خشکی دهان

درمان خانگی خشکی دهان

برای التیام علائم خشکی دهان ، این راهکارها را امتحان کنید :

  • مقدار کافی آب یا مایعات بنوشید تا دچار کم آبی نشويد .
  • برای مرطوب نگه داشتن دهان خود ، مکيدن خرده های يخ ، انگور یخ زده یا بستنی های یخی میوه ای بدون قند کمک کننده است .
  • برای تحریک جريان يافتن بزاق ، آدامس يا آب نبات بدون و سعی کنید از طريق بينی نفس بكشيد نه دهان.
  • هنگام خواب ، از دستگاه رطوبت ساز استفاده کنيد .
  • از بزاق مصنوعی یا اسپری یا مرطوب کننده های دهان استفاده کنید . ( با پزشک خود مشورت کنید )
  • برای کمک به مرطوب شدن و حفظ بهداشت دهان و دندان ، از دهانشويه های مخصوص خشکی دهان استفاده کنيد .

همچنين ممكن است در شرایط استرس ، اضطراب یا کم آبی بدن ، دچار خشکی دهان شوید . خشکی دهان در افراد مسن شایع است . اما افزايش سن به خودی خود باعث خشکی دهان نمی شود . در سالمندان احتمال وجود بیماری و مصرف داروها بیشتر است که این مسأله خطر خشکی دهان را افزایش می دهد.

اصلاحات مفید رژیم غذایی

تغييرات زیر در رژیم غذایی ممکن است کمک کننده باشند :

  • غذاهای نرم و غذاهایی که به راحتی قابل جویدن هستند ، بخورید.
  • غذاهای خنک و کم ادویه مصرف کنید . از خوردن غذاهای داغ ، تند و اسیدی خودداری کنید .
  • غذاهای حاوی مایع فراوان مانند سوپ ، آب گوشت يا آب سبزیجات بخوريد و همراه وعده های غذایی مایعات بنوشید.
  • قبل از بلع ، نان یا مواد غذایی سفت یا ترد را در مایع تريد كنيد . ( خيس کنيد ).
  • مواد غذایی را به قطعات کوچک خرد کنید تا راحت تر جویده شوند .
  •  وعده های غذایی را کم حجم و تعداد وعده های غذایی را بیشتر کنید .

بهتر است این مطلب را هم بخوانید: ‌**سنگ لوزه چیست؟ **

از گالری دیدن فرمایید

مراقبت از سلامت دهان و دندان

  • حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنيد . بهترين زمان استفاده از نخ دندان ، قبل از مسواک زدن است . 
  • از خمير دندان فلورایددار و مسواک با برس نرم استفاده کنید . این کار از آسیب مینای دندان و لثه جلوگیری میکند . 
  • بعد از هر وعده ی غذایی مسواک بزنید .
  • معاینات منظم دندانپزشکی داشته باشید . در مورد فواصل مناسب معاینات ، با دندانپزشک خود مشورت كنيد .
خشکی دهان

چه مواردی خشکی دهان را افزایش میدهد؟

برخی موارد می توانند خشکی دهان را تشدید کنند ؛ بنابراین بهتر است از مصرف آنها پرهیز کنید :

  • نوشیدنی های قندی
  • کافئین موجود در قهوه ، چای و نوشیدنی های گازدار
  • الكل و دهانشويه های حاوی الكل
  • غذاهای اسیدی مانند آب پرتقال يا گريپ فروت
  • غذاهای خشک و زبر که ممکن است زبان یا دهان شما را اذیت کنند
  • دخانیات و محصولات دخانی
خشکی دهان

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم ؟

اگر :

  • خشکی دهان مداومی دارید که رفع نمی شود
  • در بلعیدن مشكل داريد
  • احساس سوزش در دهان دارید 
  • در دهانتان لكه های مسطح سفید دارید

درمان مناسب ، شامل پیدا کردن علت خشکی دهان هست . پزشک موارد زیر را بررسی می کند :

  •  سابقه ی پزشکی 
  • علائم و نشانه ها
  • داروهای مصرفی

ممکن است بسته به شرح حال ، معاینات و شرایط دیگر ، موارد زیر درخواست شوند ؛

  • آزمایش خون 
  • تصویربرداری از غدد بزاقی
  • آزمايش جمع آوری بزاق برای اندازه گیری میزان تولید
  • سایر آزمایش های لازم ، بسته به شرایط برای تشخیص علت

اگر علت اصلی دارو باشد ، پزشک می تواند نوع دارو یا میزان آن را تغيير دهد .

همچنین ممکن است درمان های زیر را تجویز کند :

  • داروهای محرک ترشح بزاق
  • جایگزین های بزاق ( بزاق مصنوعی )

منبع: کتابخانه ملی پزشکی ، وابسته به موسسه ی ملی سلامت آمریکا(NIH)

ترجمه: دکتر سمیرا احدی

دکتر وحیده دُرتاج   •   جراح و متخصص گوش و حلق و بینی

به اشتراک بگذارید!

جستجو کنید

آخرین مقالات

اشتراک گذاری

نظرات

0 0 رای ها
امتیاز برای مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
2 دیدگاه ها
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
نگارمِد

چه جالب بود در مورد دهان و خشکی

ادمین

😊🌹