هنگامی که غدد بزاقی ، بزاق كافی برای مرطوب نگه داشتن دهان تولید نکنند یا تولید بزاق کاملا متوقف شود ، خشکی دهان اتفاق می افتد .
علل شایع خشکی دهان شامل موارد زیر است :
- داروها ، مانند آنتی هیستامین ها ، ضد احتقانها و برخی از داروهایی که برای درمان فشار خون ، اضطراب ، افسردگی ، درد ، بیماری قلبی ، آسم يا سایر بیماری های تنفسی و صرع استفاده میشوند.
- كم آبی ( دهیدراسیون ) پرتودرمانی سر و گردن که میتواند به غدد بزاقی آسیب برساند.
- شیمی درمانی که می تواند بر تولید بزاق تأثیر بگذارد آسيب به رشته های عصبی مربوط به تولید بزاق.
- بیماری هایی مانند سندرم شوگرن ، دیابت ، HIV / AIDS پارکینسون ، فیبروز کیستیک یا آلزایمر.
- برداشتن غدد بزاقی به دلیل عفونت یا تومور مصرف دخانیات
- نوشیدن الکل
- مصرف مواد مانند ماری جوانا يا مت آمفتامین
نکات قابل توجه!
نکات قابل توجه بزاق در تجزيه و بلع مواد غذایی کمک و از دندانها در برابر پوسیدگی محافظت می کند . کمبود بزاق باعث ایجاد احساس چسبندگی و خشکی در دهان و گلو می شود . همچنين بزاق ممکن است غلیظ يا چسبناک شود .
اصلاحات مفید رژیم غذایی
تغييرات زیر در رژیم غذایی ممکن است کمک کننده باشند :
- غذاهای نرم و غذاهایی که به راحتی قابل جویدن هستند ، بخورید.
- غذاهای خنک و کم ادویه مصرف کنید . از خوردن غذاهای داغ ، تند و اسیدی خودداری کنید .
- غذاهای حاوی مایع فراوان مانند سوپ ، آب گوشت يا آب سبزیجات بخوريد و همراه وعده های غذایی مایعات بنوشید.
- قبل از بلع ، نان یا مواد غذایی سفت یا ترد را در مایع تريد كنيد . ( خيس کنيد ).
- مواد غذایی را به قطعات کوچک خرد کنید تا راحت تر جویده شوند .
- وعده های غذایی را کم حجم و تعداد وعده های غذایی را بیشتر کنید .
مراقبت از سلامت دهان و دندان
- حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنيد . بهترين زمان استفاده از نخ دندان ، قبل از مسواک زدن است .
- از خمير دندان فلورایددار و مسواک با برس نرم استفاده کنید . این کار از آسیب مینای دندان و لثه جلوگیری میکند .
- بعد از هر وعده ی غذایی مسواک بزنید .
- معاینات منظم دندانپزشکی داشته باشید . در مورد فواصل مناسب معاینات ، با دندانپزشک خود مشورت كنيد .
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم ؟
اگر :
- خشکی دهان مداومی دارید که رفع نمی شود
- در بلعیدن مشكل داريد
- احساس سوزش در دهان دارید
- در دهانتان لكه های مسطح سفید دارید
درمان مناسب ، شامل پیدا کردن علت خشکی دهان هست . پزشک موارد زیر را بررسی می کند :
- سابقه ی پزشکی
- علائم و نشانه ها
- داروهای مصرفی
ممکن است بسته به شرح حال ، معاینات و شرایط دیگر ، موارد زیر درخواست شوند ؛
- آزمایش خون
- تصویربرداری از غدد بزاقی
- آزمايش جمع آوری بزاق برای اندازه گیری میزان تولید
- سایر آزمایش های لازم ، بسته به شرایط برای تشخیص علت
اگر علت اصلی دارو باشد ، پزشک می تواند نوع دارو یا میزان آن را تغيير دهد .
همچنین ممکن است درمان های زیر را تجویز کند :
- داروهای محرک ترشح بزاق
- جایگزین های بزاق ( بزاق مصنوعی )
منبع: کتابخانه ملی پزشکی ، وابسته به موسسه ی ملی سلامت آمریکا(NIH)
ترجمه: دکتر سمیرا احدی
چه جالب بود در مورد دهان و خشکی
😊🌹